Na każdy temat - Kwestia jezykowa: "w Ukrainie" czy "na Ukrain

michqq - Pią 04 Mar, 2022
Temat postu: Kwestia jezykowa: "w Ukrainie" czy "na Ukrain
No wlasnie,
Niektóre masmedia gwałtownie przeszły na formę "w Ukrainie" która jest rzadką, zamiast typowej i ugruntowanej "na Ukrainie".

W początkach konfliktu jakis językoznawca się wypowiadał, że w Polsce generalnie to o regionach swojego kraju mówimy "na" (aa Śląsku, na Mazurach) natomiast co do krajów obcych mówimy "w", (W Niemczech, we Francji). Jest to więc nejako językowy rewizjonizm przykry dla Ukraińców, że nie traktujemy ich jak kraj tylko jak region Polski, i powinniśmy się tego wyrzec.

Sęk w tym że to rozumowanie ma dwie wielkie luki:
(1) Co do niektórych krajów mówimy "na" i nikogo to nie obraża. Na Węgrzech. Na Słowacji. Na Seszelach.
(2) Ukraińcy sami w swoim języku (poprawcie mnie jesli sie mylę!) mają dokładnie taka samą sytuację. Sami o swoim kraju mowią: "na Ukrainie" oraz także: "w Polsce".
Rosjanie też. "w Polsze - na Ukrainie"
(Poprawcie mnie jeśli się mylę)
Dokładniusieńko tak samo jak i my.
Tak więc, jaka tu niby miałaby byc obraza.

Po namyśle postanawiam trzymac się tradycji, s powodu obu powyższych argumentów.

Ów językoznawca nie ma pojęcia o pokrewieństwie języków słowiańskich.

Będe więc (na powrót) pisał tradycyjnie:

W Polsce.
Na Ukrainie.

:gent:

manfred - Pią 04 Mar, 2022

Powód jest raczej prosty

Cytat:
Z lęku przed rusycyzmem wielu naszych braci
nie mówi „kot się czai”, lecz „kot się herbaci”.


Jan Sztaudynger

maxikasek - Pią 04 Mar, 2022

Wg językoznawców obie wersje są prawidłowe. CHoć ugruntowana jest forma "na"- ale to dlatego że używana. Tak jak żeńskie formy zawodów- popularne przed wojną, w erze "kobiet na traktory" uznane jako uwłaczające.
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/w-Ukrainie-czy-na-Ukrainie;16214.html
I to z 2015 notka.

oraz
https://us.edu.pl/na-ukrainie-czy-w-ukrainie-o-wlasciwej-formie-jezykowej/?fbclid=IwAR256wyI_Ob0DbsVVrxuk5D2ofki3Gh3GVLPrwqeeSqduyYH108ZFbK4he4

Jakiś miesiąc temu szukałem uzasadnienia tej pisowni i gdzieś znalazłem, że do połowy XVIII wieku pisano "w Ukrainie", nawet są na to dowody w słownikach wowczas wydanych. DOpiero podczas zaborów pojawiła się forma "na Ukrainie" , "na Litwie".
Ale obie wersje są prawidłowe wg językoznawców.

focus - Wto 08 Mar, 2022

Na Ukrainie, w Polsce, w USA, w Rosji, na Malediwach, na Tajwanie, etc .... ;)
Marcinokuniewiczo - Czw 10 Mar, 2022

na węgrzech czy w węgrzech? :cool:
michqq - Czw 10 Mar, 2022

na węgierkach

[ Dodano: Sro 23 Mar, 2022 ]
covixe3716 napisał/a:
Co prawda nie jestem patocelebrytą i nie uważam siebie za klauna, używam zwrotu "w Ukrainie" i czuję się obrażony


W Polskim istnieje oboczność, mówimy zarówno "na" jak i "w", przy czym "na" doniedawna miało wielką przewagę, a "w" nagle się zrobiło MODNE.

W językach słowian zachodnich (polski, czeski, słowacki) dotychczas przeważało "na".
W językach słowian południowych (bułgarski, słoweński, serbsko-chorwacki) dotyczczas przeważało "w".

Po ukraińsku mowi sie zarówno "W Ukraini" jak i "Na Ukraini", pełna oboczność, przy czym do tego stopnia że nawet Szewczenko (ichni ekwiwalent Mickiewicza) używał obu form zamiennie, jak mu było potrzeba, to nawet i w pojedynczym wierszu:

Мені однаково, чи буду
Я жить в Україні, чи ні.
Чи хто згадає, чи забуде
Мене в снігу на чужині –
Однаковісінько мені.
В неволі виріс меж чужими,
І, не оплаканий своїми,
В неволі, плачучи, умру,
І все з собою заберу,
Малого сліду не покину
На нашій славній Україні,
На нашій – не своїй землі.

Takwięc, prosze się odwrażliwić, ale też i wzajemnie - nikt mi nie będzie wciskał że piszac i mowiąc "na" - kogokolwiek jakkolwiek urażam.
:gent:

gathern - Sro 23 Mar, 2022

Wg mnie ta "językowa poprawność polityczna" jest po prostu głupia.

Nie wiem komu przeszkadza mówienie, np. jestem na Ukrainie zamiast idiotycznie brzmiącego jestem w Ukrainie.

bimila6758 - Sro 23 Mar, 2022

Rada Języka Polskiego (organ regulujący) uznaje obie formy.
Jest uzasadnienie do stosowania formy "na Ukrainie" i "w Ukrainie". Język polski jest językiem żywym!!!!!!!!!!!!!!

Forma "w Ukrainie" nie jest, jak twierdzi gathern, wytworem ostatnich dni czy poprawnością polityczną!!!
Nikomu nie przeszkadza mówienie "na Ukrainie" i nikomu nie powinno przeszkadzać "w Ukrainie".

Wyzywanie kogoś bo używa poprawnie języka polskiego chyba świadczy tylko o dyletanctwie.

gathern to, że coś dla Ciebie nie brzmi naturalnie nie znaczy, że jest nieprawidłowe. Dla poznaniaka "zmieniaki" też nie brzmi naturalnie , ale to nie znaczy, że jest patocelebrytą albo klaunem. Nie mówisz/piszesz "kalżdy" tylko "każdy", a ze względów historycznych powinieneś używać tego pierwszego zwrotu.

PS. zwrot "na Węgrzech" ma trochę inną historię.

gathern - Sro 23 Mar, 2022

No tylko Panie kolego, ja do tego roku nie słyszałem NIKOGO kto by mówił tak dziwacznie "w Ukrainie" !

A co do gwar to nie mam z tym problemu.

Ale z tą Ukrainą to jest ewidentnie parcie na szkło wielkomiejskich dziennikarskich celebrytów, bo przedtem normalnie w TV mówiono "na Ukrainie" i nagle naprawdę nie wiem z jakiego powodu wszyscy lans-bans przestawili się na mówienie "w Ukrainie" i jeszcze zaczynają pouczać że mówienie "na Ukrainie" jest złe.

Więc proszę Cię, ale to ktoś tu narobił w mediach smrodu, a my się teraz o to kłócimy. To tylko przekonuje mnie że media to ostatnie dno i zrobią wszystko dla sensacji i wywołania zamętu.

michqq - Sro 23 Mar, 2022

gathern napisał/a:
przedtem normalnie w TV mówiono "na Ukrainie" i nagle naprawdę nie wiem z jakiego powodu wszyscy lans-bans przestawili się na mówienie "w Ukrainie" i jeszcze zaczynają pouczać że mówienie "na Ukrainie" jest złe.


Jest dokładnie tak jak mówisz.
Na kanwie wojny na Ukrainie nagle poznikały pierogi "ruskie" i wprowadzono nowe/stare formy gramatyczne.

Mechanizm w obu przypadkach jest ten sam - żeby "cos pokazać".

Obawiam się że sie przyjmie - widzę po sobie że zaczynam się przyzwyczajać.
:cry: :cool:
:gent:

focus - Sro 23 Mar, 2022

michqq napisał/a:
Obawiam się że sie przyjmie - widzę po sobie że zaczynam się przyzwyczajać.


Osobiście przystaję za swoją "tezą" na Ukrainie, gdyż sformułowanie być w Ukrainie, to jak być w czarnej du ..e Bez urazy dla powagi, poszanowania i wagi sytuacji w jakiej znajduje się Ukraina /Chwała Ukrainie/, ale to "w" ni w dupę ni w oko
;)

-=Alex=- - Sro 23 Mar, 2022

"W Ukrainie", mówią na to "nowamowa".
maxikasek - Sro 23 Mar, 2022

Ale ta sama historia co z kobiecymi formami zawodów. Kiedy w latach 30-tych zaczęto je likwidować i wprowadzac jednolite męskie formy- zaczął się krzyk polonistów i tradycjonalistów. Potem przyszły "kobiety na traktory" i żeńskie formy "uwłaczały ". Kiedy niedawno feministki przypomniały sobie o starych formach- nagle krzyk że poprawność i nowomowa. A to dopiero 70-80 lat minęło kiedy przestano używac kobiecych form. A co dopiero po 200 latach , kiedy to "w Ukrainie" czy "w Węgrzech" zastąpiło "na". ;)
Pamiętam, też krzyk kiedy dopuszczono nieco ponad 20 lat temu odmianę m.in. słowa "radio".

michqq - Czw 24 Mar, 2022

Cytat:
Ale ta sama historia co z kobiecymi formami zawodów. Kiedy w latach 30-tych zaczęto je likwidować i wprowadzac jednolite męskie formy- zaczął się krzyk polonistów i tradycjonalistów. Potem przyszły "kobiety na traktory" i żeńskie formy "uwłaczały ". Kiedy niedawno feministki przypomniały sobie o starych formach- nagle krzyk że poprawność i nowomowa.


A za chwile przyjdą formy neutralne, gdyz jest wielką nieuprzejmością kogoś klasyfikować jako kobiete lub mężczyznę, zwłaszcza bez zapytania jak się (danego dnia) dany osobnik identyfikuje.

Przepraszam dane osobniko, a nie dany osobnik, sorki, siła przyzwyczajenia.
:cool:

Smok Eustachy - Czw 24 Mar, 2022

U jest wolne. Danu osobnuku albo istotu ożywionu albo nieożywionu
michqq - Wto 12 Lip, 2022

Nie wiem gdzie zagaic dyskusje, moze tutaj skoro "kwestia jezykowa"...

W Rosji wraca idea czy tam mysl, że słowo "prezydent" jest obca językowo kalka, i w odniesieniu do Osoby Putina należy zastosowac jakiś ekwiwalent słowiański, zamiast odamerykańskiej kalki.

https://www.businessinsid...ow/92827640.cms

Pojawia sie propozycja aby Putin Wielki dostał tytuł: "Prawitiel" ((правитель)

Słowo to, o ile rozumiem, jest wspólne dla rosyjskiego i ukraińskiego, i oznacza zarówno władce jak i kierownika kancelarii.

https://slovnyk.ua/index.php?swrd=%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C

https://en.wiktionary.org/wiki/%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B8#Old_Church_Slavonic


Pochodzić ma prasłowiańskiego "praviti" które ozacza jakby coś jak "sprawiać" w sensie "czynić", i (od tego miejśca spekuluję sobie ) zapewne pochodziłyby od niego takie polskie słowa jak "uprawiać" (rolę) "prawić' (w sensie mowić), "sprawca".

Jaki zaproponowalibyscie słowo, po polsku, które najbardziej oddawałoby sens nowego tytułu "prawitiel"

Z neologizmow brzmiących dumnie a szyderczo to zapewne "sprawiciel", (choć właściwie nie jest to neologizm tylko byłaby to reaktywacja słowa dawnego, ze zmianą odcienia znaczeniowego) a jeśli pojść w kierunku kierownika kancelarii, to (poprawcie jeśli sie mylę) za czasów carskich taki kancelaryjny "czyniący" to był hm... "czynownik".

A więc:

"Sprawiciel Putin".

Ktoś ma lepsze/gorsze/(śmieszniejsze) propozycje?

:viktoria:

p.s:
Jak się należy zwracać? "Wasze wysokoprawitielstwo"?

https://pl.wikipedia.org/wiki/Tabela_rang

manfred - Wto 12 Lip, 2022

"czynownik" to pochodziło od "czynu" czyli rangi, którą miał ściśle określoną każdy urzędnik (i nie tylko).

A to zależy, do jakich tradycji oni chcą nawiązywać?

Mają przecież takie piękne słowa jak"wasze błagorodie", "wasze wieliczestwo", a przede wszystkim "samodzierzec".


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group