[Edi]

PRAWNE ASPEKTY MOBBINGU

W społeczeństwach wysoko rozwiniętych, społeczność domaga się coraz więcej bezpieczeństwa i uczciwości. Bezpieczeństwo gwarantowane jest zapisem w Konstytucji RP.

W Rozdziale II , zatytułowanym “Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela” poświęcone temu zagadnieniu są między innymi:

Art.30.Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Art.31.2.Każdy jest obowiązany szanować wolność i prawa innych.

Art.32.2.Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Art.40.Nikt nie może być poddany(...)okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu(...).

Art.66.Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy(...).

Pracownik, świadom nienaruszalności własnej godności ma prawo domagać się jej poszanowania. Oczekując bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, chce nie tylko bogacić się materialnie ,ale być pracownikiem kreatywnym, docenionym za swój trud i mądrze motywowanym do dalszych działań na korzyść organizacji zatrudniającej go.

W Kodeksie Karnym wymienia się sankcje grożące osobie, która powoduje u innej osoby uszczerbek na zdrowiu, trwałą chorobę psychiczną, całkowitą lub znaczną trwałą niezdolność do pracy. Poniżej zacytowano odnośne artykuły Kodeksu Karnego:

Art. 156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci(...)

2)(1) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.



Art. 157. § 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Komentarze prawne do cytowanych powyżej artykułów uwzględniają wystąpienie trwałej choroby psychicznej w następstwie urazów czaszkowo - mózgowych. Podobnie trwałą całkowitą lub znaczną niezdolność do pracy w zawodzie rozpatruje się jako konsekwencję okaleczenia fizycznego.

Jest też Art.207.-przytoczony poniżej:

Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Obelgi, poniżanie i znieważanie pozwalają wkroczyć na drogę sądową w dochodzeniu swoich praw. Jednak wielu psychicznych prześladowców nie ucieka się do tak jawnych i wyraźnych środków przemocy. Problem stanowi także odsunięcie i wyobcowanie z grupy osoby poddanej terrorowi psychicznemu. Niewielkie są szanse aby znalazła świadków, którzy potwierdzą fakt znieważania czy prześladowania psychicznego. Pracownicy, często nieświadomi, że patologia której stali się ofiarami ma swoją nazwę, nieświadomi rządzących nią mechanizmów są zupełnie bezradni. Niewiedza w tym zakresie czyni ich jeszcze bardziej bezbronnymi. Zaznajomienia ze zjawiskiem nękania psychicznego oraz jego następstwami wymaga także środowisko prawnicze. Znane od dawna, odkryte na nowo, wymusza nowe spojrzenie i nową interpretację przepisów prawa.



Kodeks Pracy w pierwszym rozdziale Działu 10. wymienia podstawowe obowiązki pracodawcy:

DZIAŁ DZIESIĄTY- BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Rozdział I

Podstawowe obowiązki pracodawcy

Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:

1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.

Wiele zachorowań spowodowanych psychicznym terrorem wygląda na wypadek przy pracy spowodowany przewlekłym urazem psychicznym. Jednak przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy mówią jedynie o szkodach fizycznych nie zaś o psychicznych. Pozostaje to w jawnej niezgodzie z definicją zdrowia, zaproponowaną przez WHO.

Uporczywe naruszanie praw pracowniczych, praw obywatelskich zagrożone jest sankcjami karnymi. Problemem jest jednak trudność w zebraniu dowodów, znalezieniu świadków czy wreszcie brak precyzyjnego języka prawnego opisującego czyny przestępcze, których dopuszczają się osoby stosujące mobbing.